Acta Medica Catholica 2024-1, Vol.93

Cécile Séveirac

Op maandag 8 april publiceert het Vaticaan Dicasterium voor de Geloofsleer een nieuwe verklaring getiteld "Dignitas infinita". Deze wordt omschreven als een "zeer belangrijk" document over menselijke waardigheid en zal een standpunt innemen over sociale en morele kwesties zoals GPA, geslachtsverandering en genderideologie.

"Dignitas infinita" is de naam van de nieuwe verklaring die op maandag 8 april wordt gepubliceerd door het Dicasterium voor de Geloofsleer. Het wordt een "zeer belangrijk document over de menselijke waardigheid", waarin een aantal sociale en morele kwesties worden genoemd, "zoals geslachtsveranderende chirurgie, draagmoederschap en genderideologie", aldus de prefect van het dicasterium, Víctor Manuel Fernández. Deze nieuwe verklaring, die wel 30 pagina's zou kunnen tellen, werd door kardinaal Fernández omschreven als "zeer belangrijk". Ze zal om 12 uur 's middags worden gepresenteerd tijdens een persconferentie in het Vaticaan.

Paus Franciscus zelf noemde het in een toespraak tot de plenaire vergadering van het dicasterium op 26 januari. "Ik hoop dat [het] ons als Kerk kan helpen om altijd dicht bij al diegenen te zijn die, zonder proclamaties, in het concrete leven van elke dag strijden en persoonlijk betalen om de rechten te verdedigen van hen die niet meetellen en om ervoor te zorgen dat, geconfronteerd met de verschillende en huidige manieren om anderen te elimineren of te negeren, we in staat zijn om te reageren met een nieuwe droom van broederschap en sociale vriendschap die niet beperkt blijft tot woorden", had de paus uitgedrukt.

Minder controversieel dan Fiducia Supplicans?

Als doctrinaire verklaring zal dit document een belangrijke magistrale waarde hebben, net als de vorige verklaring die op 18 december 2023 werd gepubliceerd "Fiducia Supplicans". Hoewel het gevoelige ethische en bio-ethische kwesties behandelt, probeerde aartsbisschop Fernández het publiek gerust te stellen dat dit toekomstige document geen verdeeldheid zou zaaien, door te suggereren dat het minder controversieel zou zijn dan Fiducia Supplicans. Het zou in feite de gebruikelijke standpunten van de Kerk over menselijke waardigheid moeten vermelden.

Met betrekking tot het levenseinde, bijvoorbeeld, is de Kerk duidelijk: het leven moet worden gerespecteerd vanaf het begin tot het natuurlijke einde, een overtuiging die zij formuleert om zowel antropologische als theologische redenen. In Frankrijk werd dit standpunt onlangs opnieuw bevestigd door de bisschoppen in het kader van het debat over de legalisering van "actieve hulp bij het sterven". Paus Franciscus zelf heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen euthanasie en opgeroepen tot respect voor de meest kwetsbaren: "We spelen geen spelletjes met het leven, noch aan het begin, noch aan het einde", zei hij tegen Emmanuel Macron tijdens diens bezoek aan Marseille voor de Rencontres Méditerranéennes, alvorens kritiek te uiten op het "valselijk waardige vooruitzicht van een zachte dood".

GPA, geslachtsverandering...

De netelige kwestie van geslachtsverandering, intrinsiek verbonden met genderideologie, moet ook worden aangepakt door de Dignitas infinitas-verklaring. In 2019 publiceerde het Vaticaan een document over dit onderwerp getiteld "Hij schiep hen mannelijk en vrouwelijk. Voor een weg van dialoog over de kwestie van gender in het onderwijs". Het document herinnert aan de leer van de Katechismus van de Katholieke Kerk over de rol van mannen en vrouwen in de samenleving en hun complementariteit zoals bedoeld door God bij de Schepping. Gendertheorieën, zo stelt het document, ontkennen het "natuurlijke" verschil en de wederkerigheid tussen mannen en vrouwen, wat leidt tot een vrijheid die niet gebaseerd is op waarheid, maar op het "kortstondige verlangen van de emotionele impuls". Dit is een herinnering die regelmatig krachtig wordt verwoord door paus Franciscus, voor wie "het ergste gevaar de genderideologie is die verschillen opheft". Het Dicasterium voor de Geloofsleer is echter teruggekomen op de kwestie van het doopsel van transgenders en transseksuelen in een notitie die op 8 november 2023 werd gepubliceerd, waarin staat dat transgenders en transseksuelen het doopsel niet geweigerd kan worden vanwege een operatie of hormoonbehandeling "als er geen situaties zijn die een publiek schandaal dreigen te veroorzaken of de gelovigen in verwarring brengen".

In dezelfde notitie legt het dicasterium ook uit dat kinderen geboren door draagmoederschap gedoopt kunnen worden. Het standpunt van de Kerk over het draagmoederschap als zodanig blijft echter onwrikbaar: de praktijk van draagmoederschap vervreemdt zowel de vrouwen die hun baarmoeder 'lenen' als de waardigheid van het kind. Paus Franciscus herhaalde zijn verzet tegen dergelijke commerciële operaties en riep zelfs op tot een universeel verbod tijdens zijn groeten aan het corps diplomatique op 8 januari 2024. "De weg naar vrede vereist respect voor het leven, voor elk menselijk leven, te beginnen met dat van het ongeboren kind in de baarmoeder, dat niet mag worden onderdrukt of een voorwerp van commercialisering mag worden", zei hij, voordat hij eraan toevoegde: "Een kind is altijd een geschenk en nooit het voorwerp van een contract".

Dit is niet de eerste keer dat de katholieke kerk een standpunt inneemt over deze ernstige sociale kwesties door middel van een officieel document. In 2008 publiceerde de Congregatie voor de Geloofsleer de Instructie Dignitas personae "over bepaalde bio-ethische kwesties", goedgekeurd door paus Benedictus XVI, die zich richtte op de kwestie van medisch ondersteunde voortplanting (MAP).

Aleteia 07/04/24