Tertio

Met de plechtige installatie van een nieuwe, jonge aartsbisschop en de eeuwige geloften van een jeugdige monnik in de abdij van Affligem begon de maand in de Belgische Kerk ronduit vreugdevol. Het waren sprankels hoop voor een zoekende en soms vertwijfelde Kerk. Toen moest de mokerslag nog komen. Nauwelijks twee dagen later startte Canvas zijn vierdelige reeks Godvergeten, waarin slachtoffers van misbruik door geestelijken getuigen. Intussen zijn we twee afleveringen ver. Wat we te horen kregen, is hartverscheurend. Huiveringwekkend. Des duivels.

Sommige ouderen willen de regie over hun levenseinde in eigen handen hebben. Het begrip ‘levensmoeheid’ moet verbloemen dat ze geen levenskwaliteit meer ervaren en liever een einde aan hun leven zien komen. Robert Geeraert plaatst levensmoed tegenover levensmoeheid en stelt dat we meer respect voor ouderen moeten aankweken en hen moeten leren meer voor zichzelf op te komen.

De Russische aanvalsoorlog in Oekraïne woedt al meer dan achttien maanden. Hij verbijstert nog elke dag door de intensiteit van de aanval. We zien genadeloos veel doden en vernielingen, de wrede ontvoering van kinderen, maar ook de wereldwijde economische gevolgen, tot en met hongersnood. Wie verbijsterd is, handelt niet. Machteloosheid slaat toe. Toch is dat de vraag die velen bezighoudt: hoe te handelen bij zoveel diepe ellende? Een pertinente vraag voor iedereen, zeker voor de vredesbeweging.

Het nieuwe schooljaar is begonnen, de zomer loopt op zijn laatste benen. En met het einde van de zomer vallen de zomerfestivals stilaan stil. Hun populariteit kent post-corona weinig weerga. In zijn editoriaal (Tertio nr. 1.227 van 16/8) hekelde Johan Van der Vloet vergelijkingen tussen festivals zoals Tomorrowland en christelijke samenkomsten zoals de Wereldjongerendagen. Ik ga toch een lans breken voor muziekbelevenis als spiritualiteit, pace Johan, vanwege het verlossende potentieel van muziek.

Di 5/9

In New York gaat de film Mother Teresa and Me (Kamal Musale) in première voor Noord-Amerika. Dat gebeurt ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Liefdadigheid, die door de Verenigde Naties werd ingesteld om de sterfdag van Moeder Teresa (1910-1997) te herdenken. De katholieke Kerk viert haar op die dag ook als heilige. De film volgt de lotgevallen van een jonge vrouw die bemoedigd raakt door het verhaal van Moeder Teresa, in het bijzonder door haar momenten van geloofstwijfel. De opbrengsten van de film gaan integraal naar projecten ter bestrijding van armoede.

Toen de Zesdaagse Oorlog van 1967 over het Midden-Oosten raasde, veroverde Israël de Golan-hoogvlakte op Syrië. In 1981 volgde de eenzijdige annexatie. Sindsdien verklaren Israëlische leiders dat het strategisch gelegen plateau deel blijft uitmaken van de zionistische droom. Nochtans is voor Syrië de teruggave van de bezette Golan een essentiële voorwaarde voor vrede.

Enkele jaren geleden vertelde een gevangenis-aalmoezenier mij dat de gedetineerden brood spaarden om vervolgens stukjes daarvan door het raam te gooien om vogels aan te trekken. Afgelopen vakantie moest ik daaraan terugdenken toen ik met ons gezin twee weken doorbracht in La Brenne, een regionaal natuurpark in Frankrijk. La Brenne is bekend om zijn duizenden vijvers die in de middeleeuwen door mensen zijn aangelegd om vis te kweken. Als gevolg daarvan zijn tal van watervogels zich in dat gebied komen nestelen of komen ze er jaarlijks overzomeren. En niet alleen watervogels. Ook tal van andere bijzondere vogels zijn er te spotten. La Brenne is de place to be geworden voor wie wil ‘vogelen’, te weten: vogels observeren. Wanneer leerlingen mij naar mijn hobby’s vragen en ik mezelf omschrijf als ‘vogelaar’, haast ik mij eraan toe te voegen dat de betekenis daarvan ‘amateur-ornitholoog’ is. Kwestie van misverstanden zo snel mogelijk uit de weg te ruimen om geen verkeerde ideeën te wekken.

Na de voorstelling van Paul Verhaeghes boek Onbehagen in Tertio (nr. 1.219 van 31/3) heb ik het met belangstelling gelezen. Terwijl ik genoot van de heldere uiteenzettingen en soms ironische stijl, werd ik vooral aan het denken gezet. Heel wat van Verhaeghes beweringen roepen vragen bij me op. Bijvoorbeeld: in hoeverre laat ik mezelf meeslepen door het nieuwe ‘sturende vertoog’ dat sinds de jaren 1980 ‘op de wereld is gevallen’?

De Pools-Franse componist Frédéric Chopin (1810-1849) leeft nog steeds in de harten van een groot publiek. Dat bewijzen de Brussels Chopin Days nu voor het tiende jaar op rij. Artistiek directeur en pianist Matthieu Idmtal (1988) organiseert ieder seizoen opnieuw vijf kwaliteitsvolle concerten in het Koninklijk Conservatorium van Brussel om het oeuvre van de romantische pianovirtuoos onder de aandacht te brengen.

Natuurlijk is de toenemende diagnose van dementie in onze samenleving verontrustend. Tegelijk mogen we niet blind zijn voor wat voorbij de pijn, het verlies en de angst overeind blijft. Journalist en fotograaf Leo De Bock maakte de pakkende portrettententoonstelling Ik, Jij, samen MENS over mensen met dementie en hun mantelzorgers. “Er is tragiek en drama, maar er kan ook nog prachtige liefde zijn.”

Het is een komen en gaan op een doordeweekse namiddag in Bibdoc De Bron in het West-Vlaamse Harelbeke. Priester Guido Debonnet was erbij toen in 1996 de vrije bibliotheek een doorstart maakte in het pastoraal centrum De Bron. Samen met een sterke groep vrijwilligers en met pastoraal medewerker Mieke Michiels geeft hij bezieling aan het initiatief.