Tertio nr. 1.243 van 6 december 2023

Of er gewacht is tot vandaag is in deze ongeduldige tijden niet zeker, maar officieel is de Sint pas deze nacht langs geweest. Het Sinterklaasfeest heeft door het maandenlange commerciële offensief wel wat van zijn glans van wachten en dromen verloren. Toch spreekt het ook in deze seculiere tijden nog tot de verbeelding.

Christophe Buschs nagelnieuwe boek over collectief geweld ruikt nog naar de drukpers. “Het onderwerp is helaas eeuwig actueel”, zucht hij, met de oorlog in Gaza en de aanslag in Brussel vers in het hoofd. De directeur en medestichter van het Hannah Arendt Instituut verdiept zich al jaren in de mechanismen van geweld en dader- en slachtofferschap. Met één doel voorop: vreedzaam samenleven in pluraliteit en wederzijds begrip.

Met 50.000 ‘observateurs’ is de katholieke Kerk opnieuw de belangrijkste leverancier van vrijwillige waarnemers tijdens de komende verkiezingen. Maar op de weg naar de democratie duiken in Congo tal van problemen op.

Op het CogX festival in Londen liet acteur en komiek Stephen Fry een opname van zijn stem horen. Of zo leek het. De perfecte nabootsing van zijn stem was gemaakt door kunstmatige intelligentie (AI). Een computer kon het stemgeluid van Fry, zelfs zijn timbre en intonatie, erg geloofwaardig imiteren. En hem eender wat laten zeggen! Stephen Fry is hier bezorgd over. Hij heeft bijvoorbeeld een bijverdienste als voorlezer van luisterverhalen. Zo heeft hij alle boeken van Harry Potter ingesproken. Hij was not amused dat zijn vaardigheden naadloos gekopieerd kunnen worden door een machine. Binnenkort verliest hij misschien dus zijn bijverdienste, zoals zoveel andere artiesten. Ik zie twee godsdienstfilosofische redenen waarom Fry en andere kunstenaars zich niet al te veel zorgen hoeven te maken.

Di 28/11

De Belgische Bisschoppenconferentie publiceert Wat doet de Kerk voor de slachtoffers van het seksueel misbruik (1997-2023)? Het document is online te raadplegen en geeft informatie over de belangrijkste initiatieven die de Belgische Kerk de voorbije 25 jaar nam bij de bestrijding van misbruik. In de onderzoekscommissie naar seksueel misbruik in de Kerk pleitte socioloog Jan Hertogen, zelf slachtoffer van misbruik (zie Tertio nr. 1.236 van 18/10), een dag voordien nog voor de oprichting van een centraal register van slachtoffers en daders. Dat kan volgens hem meer licht werpen op de systematiek van het misbruik. Als woordvoerder van Overleggroep Slachtoffers-Kerk meldt hij dat slechts een kleine groep slachtoffers ‘zeer ontevreden’ is over de aanpak van de Kerk, en dat de meeste slachtoffers zich op een curve tussen de extremen van ‘zeer ontevreden’ en ‘zeer tevreden’ bevinden.

Kati Verstrepen maakt zich als voorzitter van de Liga voor Mensenrechten niet alleen zorgen om het gebrek aan respect voor de rechtsstaat in ons land, maar ook om de beknotting van het protestrecht. Ze pleit voor meer educatie rond de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, 75 jaar geleden geproclameerd door de Verenigde Naties.

In een eeuwenoude stad aan de oostgrens van Europa bevindt zich een kleine republiek die zich op 1 april 1997 onafhankelijk verklaarde. Nadat Litouwen zich bevrijd had van de Russische overheersing, vonden artiesten en bohemiens van divers pluimage onderdak bij criminelen, prostituees en thuislozen in het verwaarloosde Užupis (letterlijk ‘voorbij de rivier’). De buitenwijk van Vilnius ligt in een meander van de Vilnia en heeft een oppervlakte van nauwelijks 59 hectare.

Nieuw Rome van Wim Jurg is een belangrijk boek. Deze geschiedenis van de vijfde en zesde eeuw werpt een nieuw licht op een periode die in de traditionele geschiedschrijving altijd werd omschreven als een periode van verval, decadentie en chaos.

Met de passie van een jongeling vertelt tachtiger Marco Bellocchio in Rapito (Kidnapped) het ongelooflijke verhaal van Edgardo Mortara, een joods jongetje dat in 1858 werd ontvoerd om in Rome katholiek te worden opgevoed.Religie en politiek clashen in dit geruchtmakende historisch drama.

In 1223 droomde Franciscus van Assisi van een uitbeelding van het geboorteverhaal van Christus in Bethlehem. 800 jaar later herinnert het Truiense Franciscusmuseum De Mindere aan de franciscaanse kersttradities en gebruikt het die als inspiratie voor gemeenschaps-vormende activiteiten, zoals een kerststallenexpo en -wandeling door Sint-Truiden.